De glazen bol van Guus Mater                                                                 

1 december 2025


Bert Vreeswijk

 

Guus Mater, medewerker van onze website, keek in zijn glazen bol en voorspelde het al enige tijd geleden in één van zijn artikelen. Hij schreef dat als Femke Bol op de 400 meter horden alles heeft gewonnen, ze zich kan gaan richten op de 800 meter. Femke was er op het moment dat Guus dit schreef  nog niet uit. Maar nu ze die moedige beslissing inmiddels heeft genomen, kijkt heel atletiek minnend Nederland uit naar haar eerste 800 meter (indoor?)-wedstrijd. Zelf ben ik natuurlijk ook heel enthousiast over de gewaagde keuze van Femke, maar het is zeker een goede ‘promotionele injectie’ voor de vrouwen midden-langeafstand. Bij de mannen die het de laatste jaren zo goed doen loopt het lekker! Naast Samuel Chapple, Stefan Nillissen en het supertalent Niels Laros loopt er in Nederland aardig wat talent rond. (zie Nederlandse ranglijsten op www. Atletiek.nu). Het kon wel eens zijn dat bij de vrouwen, met zulke goede 400 meterloopsters, meer talentvolle dames de keuze voor de 800 meter durven wagen, nu Bol de overstap na rijp beraad heeft gemaakt.

Gerda van der Pol-Kraan was haar tijd ver vooruit

 

Gerda Kraan (92), de Haagse politieagente, had die keuze in haar atletiek-carrière al snel duidelijk voor ogen. In de periode 1958 tot 1962 wist ze haar eigen Nederlandse records 10 maal te verbeteren! In 1962 tijdens de Europese kampioenschappen te Belgrado liep ze haar beste tijd en won ze op de 800 meter de Europese titel met een straatlengte voorsprong in een Europese recordtijd en een nieuw nationaal record van 2.02.8 min.* Daarmee was ze haar tijd ver vooruit.  

Pas in 1968 verbeterde Ilja Keizer-Laman (AV Suomi) dat nationale record en bracht het op 2.02.2 min.* Weer zeven jaar later, in 1975, was het de pas 17-jarige Olga Commandeur (AV Suomi), die met haar prachtig gelopen tijd van 2.01.6 min.* in Aalst, zowel het nationale jeugd-, senioren- en wereldjeugdrecord verder aanscherpte. In 1981 slaagde Elly van Hulst (Olympia ’48) er met een tijd van 1.59.62 min. als éérste Nederlandse vrouw in om de 800 meter binnen de twee minuten af te leggen. Het duurde uiteindelijk weer 9 jaar voordat de toen 24-jarige Ellen van Langen via 1.57.57 min. (1990) en 1.56.66 min. (1992) een nieuwe standaard zette. En als klap op de vuurpijl greep ze nog datzelfde jaar in Barcelona zo verrassend het olympisch goud in de zeer scherpe Nederlandse recordtijd van 1.55.54 min., waarmee ze nu al 33 jaar in de recordboeken staat!                                         

Gerda Kraan was haar tijd ver vooruit, ze verbeterde het nationale record op de 800 meter van 1958 tot 1963 zelfs 10 keer

Gerda Kraan vertelt

Gerda Kraan schreef in het boek ‘Honderduit over Sport’ * onderstaand leuke verhaal, dat ik u tot slot niet wil onthouden.

Bij een Graaf in Wassenaar klommen we over een hek

Het verbaast mij als je ziet wat er tegenwoordig nodig is om een sporter op het erepodium te krijgen. Een trainer, een manager, een fysiotherapeut, nog een trainer en een raadgever. Soms moet er zelfs nog een psycholoog aan te pas komen. Het klinkt misschien wat vreemd in deze tijd, maar ik had zelfs geen trainer, ik had eigenlijk niets. Alleen veel talent en een fiets. Telkens werd er voor 4 weken een trainingsschema naar mij opgestuurd en dat werkte ik dan in mijn eentje af.

 

Lange pas

Dat trainingsschema was geschreven in een kriebelig moeilijk geschreven handschrift, er stond onder andere afgekort l.p. Ik nam aan dat dit ‘lange pas’ betekende. Dus ik verlengde mijn passen tijdens de trainingen. Hierdoor ging ik heel ontspannen ‘vanuit de heupen lopen.’ Pas na mijn sportcarrière kwam ik er achter dat de afkorting l.p. looppas betekende. Buiten het schema dat ik moest afwerken ging ik op zaterdag en zondag ook nog in Duinrell trainen. Ik ging dan op de fiets vanuit Hoogmade naar Wassenaar, zo’n 17 kilometer heen en 17 kilometer terug. Op zaterdag trainde ik met de langeafstandlopers en op zondag met de sprinters. Bij een Graaf die daar met zijn gezin in een kasteel woonde klommen we over een hek. Wij zijn hem nog dankbaar dat hij ons nooit belet heeft om er te trainen.. Hij moet ons ongetwijfeld wel gezien hebben, want we liepen gewoon langs zijn kasteel. Het was toen nog particulier terrein.

                                          

Met plezier lopen

De talloze uren trainen hadden tot gevolg dat ik al gauw werd opgenomen in de Nederlandse ploeg en er kwamen uitnodigingen voor buitenlandse wedstrijden. In het begin was ik best zenuwachtig als ik in zo’n groot stadion moest lopen. Dat stoorde mij, zo wilde ik eigenlijk niet sporten. Ik dacht bij mezelf: wat zal ik mij druk maken, het is mijn brood niet. Het kan mij niets schelen als ik verlies, ik wil met plezier lopen. Ik dacht ook: ze mogen van mij winnen, maar ze zullen er hard voor moeten lopen om mij te verslaan. Als ik moe word, worden zij het ook.

                        

Daarna won ik bijna alle wedstrijden

Op mijn sloffen werd ik op de 800 meter kampioene van Europa, in een Europees record van 2.02.8 min. De drie na mij finishende dames liepen ieder een record voor hun land, Mijn nationaal record heeft 6 jaar stand gehouden. Het zou maar liefst 48 jaar duren voor weer een Nederlandse atlete op een buitenbaan kampioene van Europa  zou worden.

 

Naschrift Bert Vreeswijk:

Het was Yvonne Hak (AV Hera), die in 2010 tijdens het EK in Barcelona op de 800 meter (1.58.85 min), na een diskwalificatie wegens doping van de als eerste gefinishte Russische Maria Savinova, uiteindelijk met terugwerkende kracht na 6 jaar de EK-titel kreeg toegewezen.       

 

 

Bronvermelding

* Auteur Gerda Kraan, pagina 94, uit het boek ‘Honderduit over Sport’  geschreven door: De 144, Genootschap voor Sportvrienden, onder redactie van bestuurslid Leo van de Bult. Vormgeving en grafische realisatie, TIME-Rotterdam, 010-2918880

** Aad Heere en Bart Kappenburg, 130 jaar atletiek in Nederland, uitgegeven ter gelegenheid van het eeuwfeest van de KNAU, 2001.