door Bert Vreeswijk

foto’s: Erik van Leeuwen en Bert Vreeswijk

Inleiding

Deel 2: Pieken tijdens het WK  

door Charles van Commenée

Inleiding

Bij het bepalen van de voorbereiding op de meerkamp, die zo’n twaalf maanden in beslag neemt wordt rekening gehouden met het volgende:

1 Adaptatieprincipes (timing van supercompensatie, omkeerbaarheid, specificiteit). Dit bepaalt in welke frequentie trainingsbouwstenen terugkomen in de training en met welke impact

2 Begrip van effectief motorisch leren

3 Individuele belastbaarheid

4 Individuele sterkte/zwakte profiel

Trainingsplan op maat

Het individuele profiel en de individuele belastbaarheid maken het in combinatie met de vele technische ingrediënten die in de meerkamptaart zitten moeilijk een algemeen geldende strategie te beschrijven. Bijvoorbeeld een zevenkampster met een kwetsbare elleboog en een gezonde enkel zal een ander trainingsjaar kennen dan een zevenkampster met problematische enkel en een goed belastbare elleboog. Ook is altijd belangrijk: hoeveel punten zijn er realistisch gesproken te behalen bij speerwerpen en hoogspringen voor deze atlete en hoeveel inspanning en tijd gaat dat kosten? Die afweging zal voor de ene atlete een andere uitkomst opleveren dan voor de andere. Kennis van de puntentabel en kennis van de belastbaarheid van de atleet zijn hierbij van belang. De afweging wordt gemaakt tussen risico op blessures en realistische puntenwinst.

Mentale vaardigheden

Van groot belang bij het presteren op de WK zijn de mentale vaardigheden van de atleet. Een van de arena-skills is om niet afhankelijk te zijn van zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen is er namelijk niet altijd, en zeker niet op alle onderdelen, bijvoorbeeld door gebrekkige voorbereidingstijd i.v.m. blessures of simpelweg omdat het op dat moment niet lekker loopt. En toch zal er gepresteerd moeten worden. Van belang is dat de atleet erop getraind is om zich in dat geval voor 100% te kunnen richten op de uitvoering van de enkelvoudige taak (het lopen van de bocht bij hoog, het ritme bij speer etc.)  Als er bij het binnenlopen van het stadion sprake is van onzekerheid, angst voor puntenverlies of overmatige nervositeit, neemt dat hersencapaciteit in die beschikbaar zou moeten zijn voor het uitvoeren van de taak. Overmatige nervositeit is mijns inziens dan ook een kwestie van niet goed voorbereid zijn, of ongeschikt zijn. In het ‘prikkelrijke’ WK-stadion is het van belang dat het succesvol uitvoeren van de taak een relatief eenvoudige opgave wordt.

Codetaal in de coaching

Bij het horen van het woord ‘discipline’, weet Katarina dat ze tijdens de aanglij haar voet niet volledig onder zich heeft geplaatst en de stootactie te vroeg  wordt ingezet. Tien andere (technische) woorden vielen gedurende het trainingsproces af, omdat ze bij haar niet resoneerden. Zij wenste op een bepaald moment echter niet in de kogelstoottraining voor ‘ongedisciplineerd’ uitgemaakt te worden. Dat raakte haar, discipline werd toen háár codewoord.   

Zo weet Katarina ook, dat als ze het woord ‘load’ hoort, dat in het midden van de ring haar knie in een scherpere hoek moet landen. Zij verving na een hoop gepuzzel het woord ‘boom’ door ‘ex-plóde’, omdat de twee lettergrepen haar doen invoelen dat ze de kogel over een langer traject moet versnellen dan die ene milliseconde die het een letterwoord ‘boom’ inneemt. Zo ontwikkelen atleet en coach hun eigen onderlinge codetaal. Zij neemt de woorden zelfs met een plaatje in haar veters mee, om haar eraan te herinneren dat brainspace niet wordt ingenomen door iets anders (de wereldkampioene liet jarenlang faalangst bij kogelstoten toe ten koste van focus). Maar bij voorkeur zegt de coach niets bij een WK, het gepraat zou in de voorbereiding al gedaan moeten zijn.

Je wapenen door scenario’s in te beelden

Tot slot dient gezegd te worden dat het raadzaam is om als meerkampster zich bepaalde scenario’s in te beelden in de training. Enkele voorbeelden zijn hier: 2 x ongeldig met verspringen, plotseling winstkansen hebben vooraf aan het laatste onderdeel, winstkansen hebben tijdens de race terwijl de directe concurrente veel sneller is. Wat doe je dan wel en niet? Zo liep Denise Lewis elke 800m training een imaginaire race met in haar hoofd haar meerkampconcurrentes Ghada Shoua of Eunice Barber bij een bepaalde stand.